Bạch kim (Platinum) và kim cương đều nằm trong nhóm những chất liệu đắt giá và quý hiếm bậc nhất trên thế giới – một bên là kim loại quý, bên kia là loại đá quý danh giá. Cả hai đều được ưa chuộng trong chế tác trang sức cao cấp. Tuy nhiên, chúng có nhiều điểm khác biệt về đặc tính và giá trị, từ độ cứng, màu sắc cho đến mức độ hiếm. Điều này dẫn đến một câu hỏi phổ biến: bạch kim và kim cương cái nào đắt hơn, hay nói cách khác kim cương và bạch kim cái nào quý hơn? Bài viết dưới đây sẽ so sánh chi tiết hai vật liệu này, giúp bạn hiểu rõ sự khác nhau và giải đáp thắc mắc về giá trị của chúng.
Khái niệm cơ bản
- Kim cương: Là một dạng tinh thể đặc biệt của nguyên tố cacbon, nổi tiếng với độ cứng cao bậc nhất và khả năng khúc xạ ánh sáng tuyệt vời. Thực tế, kim cương tự nhiên hình thành ở độ sâu khoảng 150 km dưới lòng đất, dưới điều kiện nhiệt độ khoảng 1200°C và áp suất cực kỳ cao. Việc khai thác kim cương tự nhiên vì thế vô cùng khó khăn, góp phần lý giải tại sao kim cương lại có giá trị cao trên thị trường.
- Bạch kim: Còn gọi là Platin (Platinum), được xem là một trong những kim loại quý hiếm nhất trên hành tinh, thường được sử dụng trong chế tác trang sức cao cấp. Từ thời cổ đại, bạch kim đã được coi là biểu tượng của sự xa xỉ trong giới thượng lưu. Kim loại này có màu trắng bạc tự nhiên sáng bóng, nổi bật với độ bền rất cao và hầu như không bị ăn mòn kể cả ở nhiệt độ cao. Đặc biệt, bạch kim có khối lượng riêng lớn – nặng hơn khoảng 50% so với vàng trắng cùng thể tích. Thêm vào đó, bạch kim cực kỳ khan hiếm trong tự nhiên: trung bình chỉ khoảng 0,005 mg bạch kim có trong mỗi 1 kg vỏ Trái Đất, với sản lượng khai thác toàn cầu chỉ vài trăm tấn mỗi năm, chủ yếu tập trung ở Nam Phi. Chính sự khan hiếm này khiến bạch kim luôn nằm trong nhóm vật liệu có giá trị cao nhất.
Bạch kim và kim cương cái nào đắt hơn?
Nhiều người tranh luận về vấn đề này: không ít ý kiến cho rằng kim cương đắt đỏ hơn do danh tiếng và sự phổ biến của nó, trong khi một số khác lại quan niệm bạch kim quý hiếm hơn nên giá trị cao hơn. Trên thực tế, vẫn chưa có lời giải đáp tuyệt đối cho việc bạch kim hay kim cương đắt hơn, bởi giá trị của chúng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau.
Trước hết, giá của một món trang sức không chỉ nằm ở chất liệu (dù đó là đá quý kim cương hay kim loại bạch kim), mà còn tùy thuộc vào thiết kế, độ tinh xảo và thương hiệu của sản phẩm. Một món trang sức đính kim cương nhỏ nhưng chế tác cầu kỳ có thể đắt hơn nhiều so với một món làm từ bạch kim trơn đơn giản, và ngược lại. Bên cạnh đó, thị trường kim loại quý và đá quý luôn biến động theo thời gian. Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả của bạch kim và kim cương có thể kể đến:
- Nguồn cung hạn chế: Cả bạch kim lẫn kim cương đều có trữ lượng khai thác tự nhiên giới hạn. Do đó, giá cả của chúng thường biến động theo quy luật cung – cầu: khi nhu cầu thị trường cao mà nguồn cung khan hiếm, giá sẽ tăng lên và ngược lại.
- Tình hình kinh tế: Trong thời kỳ kinh tế suy thoái hoặc bất ổn, nhu cầu đầu tư vào tài sản an toàn như kim loại quý và đá quý thường tăng lên. Người ta có xu hướng mua vàng, bạch kim, kim cương như kênh lưu giữ tài sản, khiến giá của chúng được đẩy lên cao hơn.
- Yếu tố chính trị – xã hội: Các sự kiện như xung đột chính trị, lạm phát, thay đổi chính sách thương mại, v.v., cũng có thể tác động đến giá trị của bạch kim và kim cương trên thị trường thế giới. Chẳng hạn, bất ổn tại các quốc gia khai thác lớn hoặc biến động tỷ giá tiền tệ đều ảnh hưởng đến giá kim loại và đá quý.
Tựu trung lại, xét trong cùng một thời điểm, giá trị của bạch kim và kim cương nhìn chung tương đương nhau, không có sự chênh lệch quá lớn nếu so sánh trên cùng một đơn vị trọng lượng hoặc trên cùng một dòng sản phẩm trang sức. Sự khác biệt về giá chủ yếu đến từ trọng lượng vật liệu và thiết kế cụ thể của từng sản phẩm trang sức. Nói cách khác, rất khó để khẳng định chắc chắn bạch kim đắt hơn kim cương hay ngược lại nếu không đặt chúng trong những ngữ cảnh so sánh cụ thể.
So sánh sự khác biệt giữa bạch kim và kim cương
Dưới đây là so sánh chi tiết về một số tiêu chí nổi bật của bạch kim và kim cương, giúp làm rõ hơn đặc điểm của hai loại vật liệu quý giá này:
- Thành phần hóa học: Bạch kim là nguyên tố kim loại thuộc nhóm kim loại chuyển tiếp, ký hiệu hóa học là Pt (Platinum). Kim loại này nổi tiếng về tính trơ (không phản ứng với hầu hết các hóa chất) và khả năng chống ăn mòn cực tốt. Trong tự nhiên, bạch kim thường xuất hiện ở dạng nguyên chất hoặc hợp kim với một số kim loại khác, và hầu như không bị oxy hóa dưới các tác nhân thông thường. Ngược lại, kim cương là dạng tinh thể của nguyên tố Cacbon (C). Cấu trúc mạng tinh thể ba chiều cực kỳ chắc chắn giữa các nguyên tử carbon đã tạo nên một chất liệu có độ bền vững đáng kinh ngạc cho kim cương.
- Độ cứng (thang Mohs): Về độ cứng, bạch kim ở dạng nguyên chất có độ cứng khoảng 4 – 4,5 trên thang Mohs, tức là khá mềm so với nhiều kim loại khác cũng như so với kim cương. Trong khi đó, kim cương là chất liệu tự nhiên cứng nhất thế giới với độ cứng 10/10 theo thang Mohs. Điều này có nghĩa là kim cương có thể làm trầy xước bề mặt bạch kim, còn bạch kim thì không thể làm xước kim cương do chênh lệch lớn về độ cứng giữa chúng. Tuy bạch kim mềm hơn, nhưng nhờ đặc tính dẻo dai và đặc (khối lượng riêng cao), trang sức bạch kim vẫn rất bền, ít bị méo móp trong điều kiện sử dụng thông thường.
- Tính chất quang học & thẩm mỹ: Bạch kim có màu trắng bạc tự nhiên và không bị phai màu theo thời gian. Trang sức bằng bạch kim giữ được màu sắc nguyên bản mà không cần mạ thêm lớp kim loại nào khác để duy trì độ sáng bóng. Vì vậy, bạch kim được ưa chuộng cho các thiết kế muốn có màu trắng tinh khiết vĩnh viễn. Trong khi đó, kim cương nổi bật với độ tán sắc ánh sáng cao: dưới ánh sáng, kim cương phản xạ và khúc xạ tạo nên vẻ đẹp lấp lánh, rực rỡ rất đặc trưng. Về màu sắc, kim cương được biết đến nhiều nhất ở dạng không màu (trong suốt), nhưng thực tế kim cương có thể tồn tại với nhiều màu sắc hiếm gặp như vàng nhạt, xanh dương, hồng, thậm chí đỏ… tùy thuộc vào tạp chất vi lượng trong cấu trúc tinh thể của nó. Những viên kim cương màu fancy (màu tự nhiên hiếm) có thể có giá trị cao vượt trội do độ quý hiếm.
- Ứng dụng: Cả bạch kim và kim cương đều được sử dụng nhiều trong ngành trang sức, nhưng ngoài ra chúng còn có những ứng dụng khác biệt trong công nghiệp. Bạch kim được dùng rộng rãi trong các lĩnh vực công nghiệp quan trọng: ví dụ như làm chất xúc tác trong bộ chuyển đổi khí thải ô tô, chế tạo thiết bị y tế, nha khoa và các dụng cụ thí nghiệm khoa học nhờ tính trơ và chịu nhiệt tốt của nó. Bạch kim cũng hiện diện trong ngành điện tử (tiếp điểm điện) và thậm chí trong ngành thủy tinh (sản xuất sợi quang). Còn kim cương, ngoài việc làm đá quý gắn trên những món trang sức đắt đỏ bậc nhất, nó còn được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp cắt gọt. Nhờ độ cứng vô song, kim cương được chế tạo thành các mũi khoan dầu khí, lưỡi cưa để cắt kính cường lực, và bột kim cương dùng làm chất mài mòn đánh bóng bề mặt. Bên cạnh đó, kim cương có tính dẫn nhiệt cao và trong suốt với tia hồng ngoại, nên được ứng dụng làm cửa sổ bảo vệ cho một số thiết bị quang học và điện tử đặc biệt.
- Giá trị và tiêu chí đánh giá: Về phương diện đầu tư và định giá, giá trị của bạch kim trong trang sức thường phụ thuộc vào độ tinh khiết của hợp kim (ví dụ bạch kim trang sức thường đạt độ tinh khiết 90–95% Pt, ký hiệu như Pt950) và trọng lượng của món đồ đó. Bạch kim nguyên chất có giá trị cao, nhưng khi chế tác trang sức thường được pha một chút kim loại khác để tăng độ cứng, tuy vậy hàm lượng platin vẫn rất cao. Ngược lại, giá trị của kim cương được xác định dựa trên 4 tiêu chí (4Cs) quen thuộc: gồm Carat (trọng lượng), Color (màu sắc), Clarity (độ trong) và Cut (giác cắt) của viên đá. Nói một cách đơn giản, kim cương càng lớn, màu càng trắng (ít màu), độ trong suốt càng cao (ít tạp chất, không rạn nứt) và giác cắt càng hoàn hảo thì giá trị của nó càng đắt đỏ. Bên cạnh đó, các yếu tố khác như nguồn gốc (kim cương tự nhiên vs kim cương nhân tạo) hay xu hướng thị trường cũng có thể ảnh hưởng đến giá kim cương, nhưng nhìn chung 4Cs vẫn là nền tảng chính để định giá mỗi viên kim cương.
Hướng dẫn bảo quản để giữ giá trị kim cương và bạch kim
Trang sức gắn kim cương hay làm bằng bạch kim đều là những tài sản quý giá. Để giữ gìn vẻ đẹp và giá trị của chúng theo thời gian, việc bảo quản đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý trong quá trình sử dụng và cất giữ trang sức làm từ kim cương và bạch kim:
- Tránh va chạm: Trang sức cần được bảo quản riêng biệt trong túi vải mềm hoặc hộp trang sức để tránh va đập và trầy xước.
- Làm sạch nhẹ nhàng: Dùng dung dịch làm sạch chuyên dụng, sử dụng bàn chải mềm để làm sạch bụi bẩn và dầu mỡ, sau đó lau khô bằng khăn mềm.
- Tránh hóa chất: Tránh tiếp xúc với hóa chất như chất tẩy rửa, nước hoa, mỹ phẩm… Vì chúng có thể làm giảm độ bóng của kim cương và bạch kim.
- Kiểm tra định kỳ: Mang trang sức đến cửa hàng trang sức chuyên nghiệp để kiểm tra và làm sạch định kỳ.
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ mua trang sức kim cương và bạch kim uy tín và chất lượng tại Việt Nam, Cao Hùng Diamond là một lựa chọn đáng cân nhắc. Chúng tôi cung cấp đa dạng các sản phẩm trang sức như nhẫn, bông tai, dây chuyền, vòng tay… được chế tác từ kim cương thiên nhiên chất lượng có độ tinh khiết, giác cắt hoàn hảo, cùng với chất liệu bạch kim cao cấp, có độ bền cao và không bị oxy hóa theo thời gian. Ngoài chất lượng sản phẩm, cửa hàng của chúng tôi còn được đánh giá cao về giá cả cạnh tranh và dịch vụ khách hàng chu đáo.
Sau bài viết, hy vọng bạn đã có thêm nhiều thông tin bổ ích về hai kim loại đá quý bạch kim và kim cương. Mời bạn ghé thăm showrooms Cao Hùng Diamond, nếu cần được tư vấn thêm hoặc mong muốn sở hữu những sản phẩm trang sức chất lượng cao với giả cả cạnh tranh.
Mời đọc tiếp: Bạch kim và vàng trắng là gì? kim loại nào đắt giá hơn?