Viên kim cương Koh-i-Noor bảo vật hoàng gia

Kim cương Koh-i-Noor là một trong những viên kim cương nổi tiếng và gây tranh cãi nhất thế giới với bề dày lịch sử gắn liền với những cuộc chinh phạt, đổi chủ và xung đột thuộc địa. Koh-i-Noor là bảo vật từng thuộc về nhiều đế chế hùng mạnh và hiện được trưng bày trong bộ vương miện của Hoàng gia Anh tại Tháp London.

Nguồn gốc và tên gọi Koh-i-Noor

Koh-i-Noor, trong tiếng Ba Tư có nghĩa là “Ngọn núi của ánh sáng”, được cho là xuất hiện lần đầu tại vùng mỏ Golconda, khu vực Kollur thuộc Vương quốc Kakatiya, nay là bang Andhra Pradesh, Ấn Độ. Một số tài liệu cổ cho rằng viên kim cương đã được phát hiện cách đây khoảng 3.000-5000 năm TCN với tên gọi ban đầu là Syamantaka. Kim cương Koh-i-Noor còn được cho là “chị em kết nghĩa” của 2 viên kim cương khác là Darya-i-Noor và Great Mughal Diamond.

Lịch sử của viên kim cương kim cương Koh-i-Noor

Hành trình đổi chủ qua các đế chế

Koh-i-Noor lần đầu tiên bị chiếm đoạt vào năm 1323 khi Ulugh Khan, tướng lĩnh của Đế quốc Delhi, đánh chiếm Kakatiya. Từ đó, viên kim cương này trở thành chiến lợi phẩm, liên tục đổi chủ qua các thế lực cai trị như đế quốc Bahmani, Mughal, đế chế Sikh… Đặc biệt, viên đá từng nằm trên ngai vàng chim công của hoàng đế Shah Jahan.

Năm 1739, sau cuộc chinh phạt Delhi, Nader Shah của đế quốc Ba Tư chiếm đoạt viên kim cương và đặt tên Koh-i-Noor. Lời nguyền gắn với viên đá cũng bắt đầu từ đây, nhiều chủ nhân nam của Koh-i-Noor đều có kết cục bi thảm. Truyền thuyết cho rằng, chỉ phụ nữ hoặc những người thánh thiện mới có thể sở hữu viên đá mà không gặp tai ương.

Sau cái chết của Nader Shah năm 1747, Koh-i-Noor qua tay tướng lĩnh Ahmad Shah Durrani, người sáng lập vương triều Afghanistan. Cuối cùng, năm 1813, viên kim cương rơi vào tay Maharaja Ranjit Singh của đế quốc Sikh.

Xem thêm: Khám phá bí ẩn kim cương đen Enigma lớn nhất thế giới

Đến Anh quốc và những tranh cãi không hồi kết

Năm 1849, sau cuộc chiến tranh Anh – Sikh lần thứ hai, Đế quốc Anh thôn tính vùng Punjab. Khi đó, vua Duleep Singh buộc phải ký văn kiện trao lại Koh-i-Noor cho Nữ hoàng Victoria như một phần của Hiệp ước Lahore. Từ đó đến nay, viên kim cương thuộc quyền sở hữu của Hoàng gia Anh.

Năm 1852, Vương tế Albert cho cắt gọt viên kim cương để tăng độ lấp lánh. Do đó, trọng lượng của Koh-i-Noor đã giảm từ 186 carat còn 105,6 carat. Mặc dù nhỏ hơn so với nhiều viên kim cương khác, Koh-i-Noor vẫn được xem là viên đá quý mang giá trị biểu tượng cao nhất trong bộ vương miện hoàng gia.

Viên kim cương từng được gắn trên vương miện của các nữ hoàng như Alexandra, Mary và cuối cùng là thái hậu Elizabeth. Năm 2002, Koh-i-Noor xuất hiện lần cuối trước công chúng khi được đặt trên vương miện phủ quan tài của Thái hậu trong lễ tang của bà.

Kim cương Koh-i-Noor là di sản tranh chấp

Sau khi Ấn Độ giành độc lập năm 1947, nhiều quốc gia từng sở hữu Koh-i-Noor như Ấn Độ, Pakistan, Afghanistan, Iran… đều đưa ra yêu cầu chính thức đòi Anh Quốc trả lại viên kim cương. Mỗi bên đều có những bằng chứng lịch sử riêng cho quyền sở hữu, biến Koh-i-Noor thành tâm điểm của cuộc tranh chấp mang tính biểu tượng về di sản thuộc địa.

Chính phủ Anh và Hoàng gia Anh nhiều lần khẳng định việc sở hữu Koh-i-Noor là hợp pháp và không có kế hoạch hoàn trả. Cựu Thủ tướng David Cameron từng tuyên bố rằng việc trả lại bảo vật sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho bảo tàng Anh vì hàng loạt yêu sách khác nhau từ các quốc gia bị đô hộ trong quá khứ.

Trong lễ đăng quang của Vua Charles III, Hoàng hậu Camilla đã chọn không sử dụng viên Koh-i-Noor trong vương miện của mình, thay vào đó là các viên kim cương Cullinan thuộc bộ sưu tập của Nữ hoàng Elizabeth II. Quyết định này được cho là nhằm tránh khơi lại tranh cãi với các quốc gia Nam Á.

Kim cương Koh-i-Noor là một báu vật vô giá về quyền lực, lịch sử và di sản văn hóa. Dù hiện tại vẫn thuộc sở hữu của Hoàng gia Anh, Koh-i-Noor vẫn là tâm điểm của những cuộc thảo luận quốc tế về gìn giữ các hiện vật thuộc địa. Mời bạn cùng Cao Hùng Diamond tiếp tục theo dõi hành trình của viên kim cương này sẽ đi đến đâu trong tương lai.

Mời xem thêm: Bí ẩn và vẻ đẹp hiếm có của kim cương kép của tự nhiên